هوشمند و خودکارشدن ثبت جرایم رانندگی در سال‌های اخیر نقش بسزایی در کاهش تخلفات رانندگی و رعایت بیشتر قوانین داشته است. در این بین نقش اصلی را دوربین‌های راهنمایی رانندگی ایفا می‌کنند که به شکل شبانه‌روزی در حال رصد رفتار رانندگان در شهر هستند. جریمه‌ای که این دوربین‌ها ثبت می‌کنند به جریمه دوربین یا دوربینی معروف شده است. در ادامه ابتدا بررسی می‌کنیم که جریمه دوربین چیست و سپس به چند سوال درباره آن پاسخ می‌دهیم.

جریمه دوربین چیست و چه انواعی دارد؟

هر نوع تخلفی که به وسیله انواع دوربین‌های پلیس راهور ثبت شود، جریمه دوربین خواهد بود. طوری که هنگام استعلام خلافی خودرو آنلاین، می‌توانید عکس خودرو هنگام ارتکاب تخلف را هم مشاهده کنید. این دوربین‌ها انواع مختلفی دارند:

دوربین‌های هوشمند

دوربین‌های هوشمند با استفاده از فناوری یادگیری ماشین و هوش مصنوعی می‌توانند به طور خودکار تخلف را تشخیص دهند و جریمه را نیز بدون نیاز به کمک انسان با تمام اطلاعات لازم ثبت کنند. این دوربین‌ها برای ثبت تخلفاتی مانند عبور از چراغ قرمز، حضور در محدوده طرح زوج و فرد یا طرح ترافیک، بررسی معاینه فنی و… استفاده می‌شوند و ممکن است دچار خطاهایی نیز باشند. این تخلفات به شکل سیستمی ثبت و به راننده نیز با پیامک اطلاع داده می‌شود.

دوربین‌های اپراتوری

همان‌طور که از نام این دوربین‌ها پیدا است، برای مشاهده و ثبت تخلفات، فردی به عنوان اپراتور پشت این دوربین حضور دارد. این فرد تخلف را مشاهده می‌کند و برای خودروی متخلف قبض جریمه را صادر می‌کند. این نوع خلافی دوربین نیز می‌تواند همراه با خطاهایی باشد. با این حال عکس و یا ویدئوی این تخلف نیز ضبط می‌شود و در صورت اعتراض قابل بازبینی خواهد بود.

دوربین‌های دستی

این دوربین‌های دستی شاید بیشتر برای راننده‌ها به عنوان دوربین کنترل سرعت شناخته شده باشد. مانند دوربین اپراتوری، پلیس در کنار جاده پشت این دوربین حضور دارد و از دور سرعت خودروها را ارزیابی می‌کند تا از حد مجاز بالاتر نباشد. به‌خصوص در جاده‌ها و خیابان‌های پرخطرتر که تصادف بیشتری در آن‌ها رخ می‌دهد، احتمال حضور پلیس با دوربین دستی بیشتر خواهد بود.

دوربین‌های نصب‌شده در خودروی پلیس

این دوربین‌ها هم تقریبا همان دوربین‌های دستی هستند. با این تفاوت که برای نامحسوس بودن در داخل خودروی پلیس نصب می‌شوند و از آنجا وضعیت ترافیک برای کنترل سرعت و… زیر نظر گرفته می‌شود.

چطور بفهمیم دوربین جریمه شدیم؟

فارغ از اینکه جریمه با کدام نوع دوربین ثبت شده است، هنگام استعلام خلافی از آن با عنوان جریمه دوربین یاد خواهد شد. معمولا بعد از جریمه‌شدن توسط دوربین، پیامکی برای شما با همین مضمون ارسال می‌شود که کی و کجا و به خاطر چه تخلفی، دوربین شما را جریمه کرده است. در این پیامک به این اشاره می‌کنند که: «مالک محترم خودرو به شماره پلاک {...} شما مرتکب تخلف {نوع تخلف} در {آدرس حدودی} {ساعت و تاریخ} شده‌اید. این تخلف ثبت و جریمه در حال بررسی است.» به این ترتیب متوجه می‌شوید که دوربین شما را جریمه کرده است.

جریمه دوربین چقدر است؟

مبلغ جریمه دوربین یا سایر قبوض جریمه مانند قبض تسلیمی، الصاقی یا دوبرگی در نهایت به نوع تخلف بستگی دارد، نه نحوه صدور قبض. به عنوان مثال، مبلغ جریمه دوربین کنترل سرعت اگر تجاوز از سرعت مجاز تا ۱۰ کیلومتر باشد برابر با ۱۰۰ هزار تومان خواهد بود. اگر این قبض جریمه به شکل تسلیمی هم صادر شود باز هم مبلغش ۱۰۰ هزار تومان خواهد بود.

جریمه دوربین بعد از چند روز ثبت می شود؟

این موضوع بستگی به سرعت عمل سیستم راهور دارد. ولی ممکن است از یک تا ۱۰ روز زمان ببرد. به همین دلیل توصیه می‌شود که اگر برای شما پیامک جریمه دوربین آمد تا چند روز آن را پرداخت نکنید. زیرا ممکن است دوربین و سیستم‌های کنترل ترافیک دچار خطا شده باشند. حتی اگر هم حذف نشد و مطمئن بودید که جریمه اشتباه است، امکان اعتراض به جریمه دوربین وجود دارد. شما می‌توانید با مراجعه به واحد اجرائیات پلیس راهور و ارائه مدارک لازم، این موضوع را پیگیری کنید.

جریمه دوربین دوبرابر می شود؟

یک سری از قبوض جریمه هستند که در صورت عدم پرداخت پس از ۶۰ روز ۲ برابر می‌شوند. در این نوع قبض‌ها، ارتکاب تخلف قطعی است و پلیس به شکل پیش‌فرض جای اعتراضی برای آن‌ها در نظر نمی‌گیرد؛ مانند قبوض تسلیمی، الصاقی و خودداری. اما از آنجا که دوربین‌ها می‌توانند دچار خطاهای بزرگ شوند، این محدودیت ۲ برابر شدن را ندارند، چون امکان اعتراض به این جریمه‌های دوربینی برای رانندگان وجود دارد. پس جریمه دوربین دو برابر نمی‌شود.

آیا جریمه دوربین بخشیده می شود؟

به طور کلی و در حالت عادی، جرایم بخشیده نمی‌شوند. زیرا بخشودگی جرایم نیاز به تصویب در مجلس شورای اسلامی دارد و پلیس با اختیارات خودش نمی‌تواند حکم به بخشش جرایم رانندگی دهد. صرفا در بعضی مناسبت‌های خاص مانند عید نوروز، عید مبعث، عید قربان و… ممکن است طرح‌هایی با مدت محدود از سمت مجلس یا دولت ارائه شود. در این طرح‌ها صرفا مبلغ دیرکرد جریمه‌هایی که بعد از ۶۰ روز ۲ برابر شده‌اند، بخشیده می‌شود. این بخشودگی‌ها در موارد معدود و ناگهانی اتفاق می‌افتد و به شکل عمومی اطلاع‌رسانی خواهد شد.

حرف آخر

جریمه دوربین توسط انواع دوربین‌های پلیس ثبت می‌شود و مبلغ آن تفاوتی با سایر روش‌های ثبت جریمه ندارد. تنها تفاوت این است که این دوربین‌ها ممکن است در هر جاده و خیابانی نصب شده باشند و برای ثبت تخلف، نیازی به حضور فیزیکی پلیس نیست. با این حال، اگر فکر می‌کنید جریمه به اشتباه ثبت شده، امکان اعتراض به آن وجود دارد.