واریز عقب افتاده ماه های گذشته کالابرگ ؟ | روش جدید دهک‌بندی خانوار‌ها

حذف یارانه نقدی یکی از موضوعات حساس و پرچالش اقتصادی در سال‌های اخیر بوده است. دولت برای دهک‌بندی خانوارها و شناسایی اقشار پردرآمد، هر چند وقت یک بار روش‌های جدیدی را معرفی می‌کند. اما روش تازه که بر اساس هزینه‌های ماهانه خانوار طراحی شده، واکنش‌های بسیاری را به دنبال داشته است.

در این روش، اگر سرانه هزینه هر فرد در یک خانوار بیش از ۱۰ میلیون تومان باشد، آن خانوار در دهک پردرآمد قرار می‌گیرد و یارانه نقدی آن‌ها قطع خواهد شد.
این موضوع باعث شده بسیاری از کارشناسان هشدار دهند که هزینه‌های درمان یا شهریه دانشگاه ممکن است به اشتباه معیار پردرآمدی قرار گیرد.

جزئیات روش جدید دهک‌بندی خانوارها

• مبنای محاسبه: هزینه‌های ماهانه خانوار

• معیار اصلی: سرانه هزینه هر فرد

• آستانه: بیش از ۱۰ میلیون تومان سرانه ماهانه = قرارگیری در دهک پردرآمد

 مثال: خانواده‌ای با چهار عضو اگر ماهانه بیش از ۴۰ میلیون تومان هزینه کند، در دهک پردرآمد قرار خواهد گرفت؛ حتی اگر این هزینه صرف شهریه دانشگاه یا هزینه‌های درمانی شده باشد.

انتقاد نمایندگان مجلس

جعفری‌آذر، نایب‌رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس:

«ممکن است فردی تنها به دلیل هزینه‌های درمانی یا شهریه دانشگاه، به دهک پردرآمد منتقل شود، در حالی که عملاً شرایط مالی مناسبی ندارد.»

او تاکید کرده که باید عملکرد این روش در دو ماه نخست با روش پیشین مقایسه شود تا میزان خطا و نارضایتی مشخص گردد.

شهریه دانشگاه و حذف یارانه

یکی از نگرانی‌های اصلی در این روش جدید، موضوع شهریه دانشگاه‌های غیرانتفاعی و آزاد است.

• بسیاری از خانواده‌ها برای ادامه تحصیل فرزندانشان مجبور به پرداخت مبالغ سنگین شهریه هستند.

• این هزینه‌ها ممکن است به عنوان «نشانه‌ای از ثروتمندی» در نظر گرفته شود، در حالی که واقعیت کاملاً برعکس است.

• در نتیجه، خانوارهای متوسط و حتی کم‌درآمد ممکن است به اشتباه در دهک پردرآمد قرار گیرند.

هزینه‌های درمان و اشتباه در دهک‌بندی

بخش دیگری از اعتراضات مربوط به هزینه‌های درمانی سنگین است:

• بیماری‌های خاص مانند سرطان، دیالیز یا عمل‌های جراحی پرهزینه، هزینه ماهانه خانوار را به شدت افزایش می‌دهد.

• این افزایش به معنی ثروتمند بودن نیست، بلکه نشان‌دهنده فشار مالی مضاعف است.

• با این حال، در روش جدید ممکن است این خانوارها از دریافت یارانه محروم شوند.

واکنش دیگر نمایندگان مجلس

رامین، نماینده مجلس شورای اسلامی:

• انتظار مجلس از دولت: پرداخت ماهیانه یک کالابرگ به جای یارانه نقدی

• عملکرد دولت تاکنون: فقط ۴ بار کالابرگ در سال توزیع شده است (یعنی دو دوره عقب‌ماندگی)

• درباره حذف یارانه: او گفته است حدود ۳ میلیون نفر از حذف یارانه خود راضی بودند چون تصور می‌کردند منابع به افراد نیازمندتر اختصاص می‌یابد.

مقایسه روش قدیم و جدید دهک‌بندی

پیامدهای اجتماعی و اقتصادی حذف اشتباه یارانه

1. افزایش نارضایتی عمومی
   خانوارهایی که واقعاً نیازمند هستند ولی به اشتباه در دهک پردرآمد قرار گرفته‌اند، احساس بی‌عدالتی می‌کنند.

2. کاهش اعتماد به سیاست‌های حمایتی دولت
   تغییرات مکرر روش محاسبه باعث بی‌اعتمادی مردم به سیاست‌های یارانه‌ای می‌شود.

3. افزایش فشار اقتصادی
   حذف یارانه برای خانوارهایی که هزینه‌های بالای تحصیل یا درمان دارند، فشار مضاعفی ایجاد می‌کند.

راهکارهای پیشنهادی کارشناسان

• ترکیب درآمد واقعی و هزینه‌های خانوار در محاسبه دهک‌بندی

• ایجاد سامانه اعتراض و بازبینی سریع برای خانوارهایی که به اشتباه حذف شده‌اند

• در نظر گرفتن هزینه‌های خاص درمانی و آموزشی به‌عنوان «هزینه‌های استثنایی» و حذف آن‌ها از محاسبه دهک‌بندی

• استفاده از داده‌های مالیاتی برای شفاف‌تر شدن درآمدها

سوالات متداول درباره روش جدید محاسبه یارانه

آیا همه خانوارها مشمول بررسی جدید می‌شوند؟

بله، تمامی خانوارهای دریافت‌کننده یارانه تحت بررسی دهک‌بندی جدید قرار گرفته‌اند.

اگر یارانه اشتباهی حذف شود چه باید کرد؟

امکان ثبت اعتراض در سامانه حمایت (hemayat.mcls.gov.ir) وجود دارد.

آیا شهریه دانشگاه جزو هزینه‌های دهک‌بندی محسوب می‌شود؟

بله، در روش فعلی شهریه دانشگاه هم به عنوان هزینه ماهانه خانوار لحاظ می‌شود.

آیا احتمال تغییر دوباره روش وجود دارد؟

بله، مجلس خواستار بازنگری و مقایسه این روش با سیستم قبلی شده است.

جمع‌بندی

روش جدید دهک‌بندی خانوارها بر اساس هزینه‌های ماهانه، اعتراضات بسیاری را به دنبال داشته است.

• شهریه دانشگاه و هزینه‌های درمانی می‌توانند باعث حذف اشتباه یارانه افراد نیازمند شوند.

• نمایندگان مجلس تاکید دارند که این روش باید به سرعت بازنگری شود.

• مردم انتظار دارند دولت در کنار حذف یارانه، کالابرگ معیشتی ماهانه را به طور منظم توزیع کند.

منبع: خبرگزاری دانشجو – گزارش ایرنا – اظهارات نمایندگان مجلس شورای اسلامی