تصمیم غافلگیرکننده تأمین اجتماعی برای واریزی حقوق بازنشستگان

حقوق بازنشستگان | طبق اعلام رسمی سازمان تأمین اجتماعی، از شهریور ۱۴۰۴ کمک‌هزینه «حق اولاد» برای آن دسته از بازماندگان مستمری‌بگیر که فرزندی تحت تکفل نداشته یا فرزندشان به‌لحاظ قانونی از تکفل خارج شده، حذف شده است.

این تصمیم حدود ۵۰۰ هزار پرونده از مجموع ۱.۳ میلیون مستمری‌بگیر بازمانده را شامل می‌شود و بر اساس قوانین جاری، صرفاً پرداخت‌های غیرقانونی متوقف شده است.

چرا حق اولاد بازنشستگان حذف شد؟

سازمان تأمین اجتماعی در توضیح این اقدام گفته است که:

• بسیاری از پرونده‌های بازماندگان به‌طور سیستمی قدیمی بوده و اطلاعات آن‌ها به‌روزرسانی نشده بود.

• در نتیجه، برخی افراد بدون داشتن فرزند تحت تکفل همچنان حق اولاد دریافت می‌کردند.

• این پرداخت‌ها خارج از قوانین جاری و باعث هدررفت منابع صندوق بازنشستگی بود.

بنابراین حذف حق اولاد در این پرونده‌ها اقدامی در راستای شفافیت مالی، انطباق با قانون و تقویت منابع صندوق تلقی می‌شود.

صرفه‌جویی چقدر است؟

طبق برآوردهای اولیه سازمان تأمین اجتماعی:

• این اصلاح موجب صرفه‌جویی ماهانه هزار میلیارد تومان در هزینه‌ها می‌شود.

• به‌طور میانگین برای هر پرونده غیرواجد شرایط، حدود ۴۰۰ هزار تومان کاهش پرداخت اعمال خواهد شد.

• منابع آزادشده قرار است برای پرداخت‌های به‌موقع‌تر مستمری و تقویت تعهدات اصلی صندوق استفاده شود.

این تصمیم چه کسانی را شامل می‌شود؟

این تغییر شامل همه بازنشستگان نمی‌شود. جزئیات:

• مشمولان: بازماندگان مستمری‌بگیری که فرزند تحت تکفل ندارند یا فرزندشان از تکفل خارج شده است.

• غیرمشمولان: بازنشستگان و مستمری‌بگیرانی که همچنان فرزند تحت تکفل دارند یا فرزندشان در شرایط قانونی کفالت است.

بنابراین حدود ۸۰۰ هزار پرونده دیگر همچنان به‌طور قانونی از حق اولاد برخوردار خواهند بود.

تأثیر حذف حق اولاد بر بازنشستگان

این تصمیم دو بُعد دارد:

بُعد مثبت

• صرفه‌جویی منابع مالی و تقویت پایداری صندوق.

• افزایش توان صندوق برای پرداخت به‌موقع حقوق بازنشستگان.

• هدایت منابع به سمت تعهدات اصلی و ضروری.

بُعد منفی

• کاهش دریافتی بخشی از بازنشستگان بازمانده.

• ایجاد شوک روانی به مستمری‌بگیرانی که سال‌ها این مبلغ را دریافت کرده بودند.

• نیاز به توضیح و شفاف‌سازی بیشتر برای جلوگیری از بی‌اعتمادی.

مسیر اعتراض برای بازنشستگان چگونه است؟

سازمان تأمین اجتماعی اعلام کرده است:

• بازنشستگان می‌توانند از طریق بررسی فیش حقوقی شهریور، وضعیت حذف حق اولاد خود را مشاهده کنند.

• در صورت وجود مغایرت، امکان ثبت اعتراض از طریق سامانه ۱۴۲۰ یا تماس تلفنی با همین شماره وجود دارد.

• پرونده‌های اعتراضی بررسی و در صورت اشتباه سیستمی، حق اولاد مجدداً برقرار خواهد شد.

آیا حذف حق اولاد دائمی است؟

حذف حق اولاد به‌معنای دائمی بودن آن برای همه نیست.

• اگر بازنشسته یا بازمانده‌ای مجدداً شرایط داشتن فرزند تحت تکفل را احراز کند، می‌تواند این کمک‌هزینه را دریافت کند.

• بنابراین، این اقدام بیشتر یک اصلاح سیستمی و قانونی است تا حذف همیشگی برای همه افراد.

حق اولاد در قوانین تأمین اجتماعی چگونه تعریف می‌شود؟

طبق قوانین موجود:

• حق اولاد به بازنشستگان و مستمری‌بگیرانی تعلق می‌گیرد که فرزندی تحت کفالت داشته باشند.

• فرزندانی که ازدواج کرده یا به سن قانونی رسیده و از کفالت خارج می‌شوند، دیگر مشمول دریافت این کمک‌هزینه نیستند.

• ملاک پرداخت حق اولاد، احراز شرایط کفالت فرزند است، نه صرف داشتن سابقه دریافت در گذشته.

آیا حذف حق اولاد می‌تواند بازنشستگان را متضرر کند؟

برخی کارشناسان معتقدند این اقدام برای صندوق مثبت است اما باید با شفافیت بیشتر اطلاع‌رسانی شود.

• بازنشستگان باید دقیقاً بدانند چرا این مبلغ حذف شده است.

• ارائه گزارش عمومی درباره میزان صرفه‌جویی و نحوه هزینه‌کرد آن، اعتماد مردم را تقویت می‌کند.

• همچنین رسیدگی سریع به اعتراض‌ها، از نارضایتی بیشتر جلوگیری می‌کند.

واکنش بازنشستگان به حذف حق اولاد

برخی بازنشستگان در شبکه‌های اجتماعی نسبت به این اقدام اعتراض کرده‌اند. عمده نگرانی آن‌ها:

• کاهش قدرت خرید در شرایط تورمی.

• بی‌اطلاعی از قوانین و تغییرات.

• تصور اشتباه مبنی بر اینکه حق اولاد برای همه بازنشستگان حذف شده است.

این در حالی است که سازمان تأمین اجتماعی تأکید کرده است: حذف حق اولاد تنها برای افراد غیرمشمول بوده و اکثریت بازنشستگان همچنان این مبلغ را دریافت می‌کنند.

آیا صرفه‌جویی هزار میلیاردی به نفع بازنشستگان است؟

کارشناسان اقتصادی معتقدند:

• جلوگیری از هدررفت منابع، به‌طور غیرمستقیم به نفع همه بازنشستگان است.

• زیرا صندوق تأمین اجتماعی با کسری منابع جدی روبه‌روست و هر صرفه‌جویی می‌تواند پایداری مالی را تقویت کند.

• با این حال، باید بخشی از این صرفه‌جویی صرف بهبود مستمری بازنشستگان کم‌درآمد شود تا عدالت بیشتری برقرار گردد.

آیا احتمال بازنگری در این تصمیم وجود دارد؟

در صورتی که بررسی‌های بعدی نشان دهد برخی افراد به اشتباه مشمول حذف شده‌اند، امکان بازگرداندن حق اولاد وجود دارد.
همچنین، نمایندگان مجلس و تشکل‌های بازنشستگی می‌توانند در صورت لزوم، پیگیر اصلاح یا تغییر این قانون باشند.

جمع‌بندی

حذف حق اولاد بازنشستگان اقدامی است که در شهریور ۱۴۰۴ اجرایی شد و حدود ۵۰۰ هزار پرونده غیرمشمول را تحت‌تأثیر قرار داد. این تصمیم به‌منظور انطباق با قوانین و جلوگیری از پرداخت‌های غیرقانونی اتخاذ شد و ماهانه حدود هزار میلیارد تومان صرفه‌جویی به همراه دارد.

با وجود آثار مثبت این تصمیم بر پایداری صندوق، بخشی از بازنشستگان کاهش دریافتی را تجربه کرده‌اند. سازمان تأمین اجتماعی مسیر اعتراض از طریق سامانه ۱۴۲۰ را در اختیار مشمولان گذاشته است.

در نهایت، آینده این تصمیم بستگی به شفافیت در اطلاع‌رسانی، رسیدگی به اعتراض‌ها و نحوه هزینه‌کرد منابع صرفه‌جویی‌شده دارد.

منابع خبری

• ایرنا

• اقتصادآنلاین

• خبرگزاری مهر