آخرین فرصت دولت برای اجرای کالابرگ | یارانه خرید کالا در راه است؟
حمیدرضا حاجی‌بابایی اعلام کرد: آخرین مهلت دولت برای اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی پایان آبان‌ماه است. مجلس بر اجرای این قانون برای دهک‌های هدف نظارت کامل دارد. جزئیات را بخوانید.
آخرین فرصت دولت برای اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی فرا رسیده است.در حالی که فشار تورم و گرانی بر دوش خانوارهای کم‌درآمد سنگینی می‌کند،مجلس شورای اسلامی با صدور هشدار رسمی اعلام کرد:دولت تنها تا پایان آبان‌ماه ۱۴۰۴ فرصت دارد تا طرح کالابرگ برای دهک‌های هدف را به‌طور کامل اجرا کند.این خبر که از سوی حمیدرضا حاجی‌بابایی، نایب‌رئیس مجلس مطرح شد،واکنش گسترده‌ای در میان مردم و کارشناسان اقتصادی به همراه داشته است.
بسیاری از خانوارها که چشم‌انتظار دریافت یارانه کالابرگ الکترونیکی هستند،امید دارند این طرح بتواند بخشی از فشار معیشتی و افزایش قیمت کالاهای اساسی را جبران کند.
به گفته‌ی نمایندگان مجلس، اجرای کالابرگ می‌تواند یارانه نقدی را هدفمندتر و شفاف‌تر کند،
اما در مقابل، تعلل دولت در آماده‌سازی زیرساخت‌ها باعث نارضایتی عمومی شده است.اکنون که تنها چند هفته تا پایان مهلت تعیین‌شده باقی مانده، سؤال مهم این است:
آیا دولت می‌تواند وعده‌ی اجرای کامل کالابرگ الکترونیکی را عملی کند؟
مهلت نهایی دولت برای اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی مشخص شد
در حالی که وضعیت معیشتی دهک‌های پایین جامعه با فشار شدید تورمی روبه‌روست،
حمیدرضا حاجی‌بابایی، نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی اعلام کرد:
«آخرین فرصت دولت برای اجرای دقیق طرح کالابرگ الکترونیکی، پایان آبان‌ماه سال جاری است.»
به گفته او، مجلس اجرای این قانون را به‌صورت مستمر دنبال می‌کند و اگر دولت در این زمینه تعلل کند، گزارش تخلف به صحن علنی ارائه خواهد شد.
این اظهارات در حالی مطرح شده که از زمان تصویب قانون «کالابرگ الکترونیکی» بیش از یک سال گذشته و هنوز اجرای کامل آن در سراسر کشور محقق نشده است.
طرح کالابرگ چیست و چرا اهمیت دارد؟
طرح کالابرگ الکترونیکی یکی از مهم‌ترین مصوبات مجلس در زمینه حمایت از معیشت خانوارهای کم‌درآمد است.
هدف اصلی این طرح، تخصیص یارانه کالاهای اساسی به‌صورت غیرنقدی و جلوگیری از اثر تورمی پرداخت یارانه نقدی است.
بر اساس قانون مصوب مجلس،
کالابرگ باید امکان خرید کالاهای اساسی مانند برنج، روغن، مرغ، تخم‌مرغ، شیر، ماکارونی و قند را با قیمت یارانه‌ای فراهم کند.
به این ترتیب، دهک‌های پایین درآمدی می‌توانند بدون دریافت پول نقد، از طریق کارت یارانه یا اپلیکیشن‌های مخصوص، کالاهای ضروری را خریداری کنند.
به زبان ساده‌تر، کالابرگ یعنی یارانه مستقیم برای سفره مردم.
گلایه مجلس از تعلل دولت در اجرای قانون
در جلسه علنی مجلس روز یکشنبه ۲۰ مهرماه ۱۴۰۴،
جبار کوچکی‌نژاد، نماینده مردم رشت در تذکر شفاهی خود خطاب به دولت گفت:
«مردم در فشار سخت اقتصادی قرار دارند و رئیس مجلس نیز دو بار به دولت تذکر داده که طرح کالابرگ را در برنامه‌های خود بگنجاند.»
او تأکید کرد که دولت هنوز درک درستی از وضعیت معیشتی مردم ندارد و در حالی‌که قیمت کالاهای اساسی روزبه‌روز افزایش می‌یابد،
تاخیر در اجرای کالابرگ می‌تواند سفره مردم را کوچک‌تر کند.
هشدار حاجی‌بابایی: پایان آبان، آخرین مهلت دولت
در پاسخ به این تذکر، حمیدرضا حاجی‌بابایی، نایب‌رئیس مجلس گفت:
«وزیر رفاه باید برای اجرای قانون مجلس که در سال ۱۴۰۲ تصویب شده، تدارکات لازم را فراهم کند. کالابرگ باید به دهک‌های هدف پرداخت شود و آخرین مهلتی که مجلس برای اجرای این قانون در نظر گرفته، اواخر آبان‌ماه ۱۴۰۴ است.»
او تأکید کرد که مجلس در اجرای قانون کالابرگ مصمم و نظارتی جدی دارد.
اگر دولت در موعد مقرر اقدام نکند، احتمال دارد وزارت رفاه برای پاسخ‌گویی به صحن علنی فراخوانده شود.
سابقه طرح کالابرگ در دولت و مجلس
طرح کالابرگ نخستین‌بار در سال ۱۴۰۱ توسط مجلس تصویب شد تا جایگزین یارانه نقدی شود.
در آن زمان مقرر شد یارانه نقدی ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی به‌صورت اعتباری برای خرید کالاهای اساسی در کارت‌های یارانه‌ای شارژ شود.
اما اجرای این طرح با چالش‌های متعددی روبه‌رو شد:
-
زیرساخت فنی ناقص در برخی استان‌ها
-
عدم هماهنگی میان بانک‌ها و فروشگاه‌ها
-
نارضایتی مردم از محدودیت در خرید کالا
-
و کمبود اعتبار دولت برای تأمین منابع یارانه‌ای
در نتیجه، دولت تصمیم گرفت به‌صورت آزمایشی در چند استان مانند فارس، هرمزگان و زنجان این طرح را اجرا کند.
با وجود وعده‌ها، هنوز کالابرگ به‌صورت کامل در سطح ملی فعال نشده است.
کدام دهک‌ها مشمول طرح کالابرگ هستند؟
طبق مصوبه مجلس و ابلاغ دولت، دهک‌های زیر مشمول طرح کالابرگ الکترونیکی هستند:
-
دهک‌های اول تا سوم (کم‌درآمدترین خانوارها)
-
دهک چهارم و پنجم در مرحله دوم اجرا
-
خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی
هر خانوار در این طرح می‌تواند مبلغ یارانه خود (۳۰۰ یا ۴۰۰ هزار تومان) را برای خرید کالاهای اساسی استفاده کند.
در صورت عدم استفاده از کالابرگ، مبلغ یارانه در پایان ماه به‌صورت نقدی به حساب خانوار واریز می‌شود.
تفاوت کالابرگ با یارانه نقدی در چیست؟
یکی از دلایل اصلی پافشاری مجلس بر اجرای کالابرگ، جلوگیری از تورم ناشی از پرداخت نقدی یارانه‌ها است.
| نوع یارانه | ویژگی‌ها | اثر بر بازار |
|---|---|---|
| نقدی | پرداخت مستقیم پول به حساب خانوارها | احتمال تورم بالا، مصرف در کالاهای غیرضروری |
| کالابرگ | تخصیص اعتبار فقط برای کالاهای اساسی | کنترل قیمت کالاهای ضروری و حمایت هدفمند |
به گفته کارشناسان اقتصادی، اجرای صحیح کالابرگ می‌تواند قدرت خرید دهک‌های پایین را تا ۲۰٪ افزایش دهد بدون اینکه فشار تورمی جدیدی بر بازار وارد کند.
کالاهای مشمول طرح کالابرگ
در فهرست فعلی کالاهای اساسی که در طرح کالابرگ در نظر گرفته شده‌اند، اقلام زیر وجود دارد:
-
برنج ایرانی و خارجی
-
روغن مایع و جامد
-
مرغ منجمد و تازه
-
تخم‌مرغ
-
ماکارونی
-
لبنیات (شیر، پنیر، ماست)
-
قند و شکر
در مرحله بعدی، امکان خرید حبوبات و چای نیز به فهرست اضافه خواهد شد.
واکنش مردم به تأخیر در اجرای کالابرگ
بسیاری از مردم و بازنشستگان در شبکه‌های اجتماعی از تأخیر در اجرای این طرح انتقاد کرده‌اند.
«کالابرگ فقط اسمش اومده، هنوز هیچ‌کس ندیده چطور قراره کار کنه!»
«یارانه نقدی با تورم از بین میره، کاش زودتر کالابرگ بدن تا حداقل کالا ارزون‌تر بشه.»
«دولت وعده داده بود تا تابستون کالابرگ سراسری بشه، الان مهر تموم شد هنوز خبری نیست.»
این واکنش‌ها نشان می‌دهد که انتظار عمومی برای اجرای واقعی و ملموس کالابرگ بسیار بالاست.
مسئول اجرای طرح کالابرگ کیست؟
مجری اصلی این طرح وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است.
این وزارتخانه موظف است با همکاری سازمان هدفمندی یارانه‌ها، بانک مرکزی و وزارت صمت، زیرساخت‌های لازم برای اجرای کالابرگ را فراهم کند.
طبق گفته سخنگوی وزارت رفاه:
«در حال حاضر سامانه کالابرگ آماده است و اتصال فروشگاه‌ها به شبکه در حال تکمیل می‌باشد. امیدواریم تا پایان آبان، اجرای سراسری آغاز شود.»
چالش‌های پیش‌روی اجرای کالابرگ
کارشناسان معتقدند که اجرای سراسری کالابرگ نیازمند سه شرط اساسی است:
-
زیرساخت فنی قوی: اتصال پایدار فروشگاه‌ها به سامانه یارانه‌ای
-
تأمین منابع مالی: اختصاص بودجه کافی از سوی دولت برای دهک‌های هدف
-
آموزش عمومی: اطلاع‌رسانی به مردم درباره نحوه استفاده از اعتبار کالابرگ
در صورت نبود این سه عامل، احتمال شکست طرح و نارضایتی اجتماعی بالا خواهد بود.
تجربه کشورهای دیگر در طرح کالابرگ
طرح کالابرگ در کشورهای مختلفی مانند آمریکا (کوپن غذا)، هند و مصر سابقه دارد.
در این کشورها، دولت با تخصیص اعتبار خرید کالاهای اساسی، موفق به کاهش فقر غذایی شده است.
به گفته کارشناسان، اگر ایران بتواند زیرساخت الکترونیکی خود را درست مدیریت کند، کالابرگ می‌تواند تحولی بزرگ در نظام یارانه‌ای کشور ایجاد کند.
نظر نمایندگان درباره آخرین وضعیت کالابرگ
نمایندگان مجلس بارها در جلسات علنی از کندی عملکرد دولت در اجرای این قانون انتقاد کرده‌اند.
آن‌ها معتقدند که با وجود فراهم بودن بستر فنی، تصمیم‌گیری نهایی در دولت به تأخیر افتاده است.
حاجی‌بابایی: «وزارت رفاه باید فوراً تصمیم نهایی را بگیرد، مجلس کوتاه نمی‌آید.»
در مقابل، دولت اعلام کرده است که اجرای مرحله‌ای این طرح برای جلوگیری از خطا و نارضایتی عمومی انجام می‌شود و نباید آن را تعلل دانست.
پایان آبان؛ ضرب‌الاجل مجلس برای دولت
بر اساس اظهارات رسمی حاجی‌بابایی، مجلس تا پایان آبان‌ماه به دولت فرصت داده تا کالابرگ را برای دهک‌های هدف اجرا کند.
در غیر این صورت، احتمال طرح سؤال از وزیر رفاه یا تحقیق و تفحص از روند اجرا وجود دارد.
مجلس اعلام کرده است که در صورت بی‌توجهی دولت، گزارش نظارتی در صحن قرائت و به کمیسیون ویژه ارجاع داده می‌شود.
تأثیر اجرای کالابرگ بر زندگی مردم
به گفته کارشناسان اقتصادی، اجرای کامل کالابرگ می‌تواند اثرات زیر را در کوتاه‌مدت داشته باشد:
-
کاهش فشار تورمی بر کالاهای اساسی
-
افزایش قدرت خرید دهک‌های کم‌درآمد
-
کاهش وابستگی خانوار به یارانه نقدی
-
شفاف‌تر شدن توزیع یارانه‌ها
اما در مقابل، تأخیر در اجرا می‌تواند باعث افزایش نارضایتی عمومی و تشدید فشار تورمی شود.
جمع‌بندی نهایی
اجرای طرح کالابرگ، آخرین فرصت دولت برای احیای اعتماد مردم و کنترل فشار معیشتی است.
مجلس ضرب‌الاجل روشنی تعیین کرده:
«پایان آبان ۱۴۰۴، مهلت نهایی برای اجرای کالابرگ.»
اگر دولت بتواند در موعد مقرر این طرح را عملیاتی کند، بخشی از فشار اقتصادی از دوش خانوارهای کم‌درآمد برداشته خواهد شد.
اما در صورت تأخیر مجدد، مجلس وعده داده که با استفاده از ابزارهای نظارتی، دولت را وادار به اجرای قانون کند.
آخرین مهلت اجرای طرح کالابرگ چه زمانی است و شامل چه دهک‌هایی می‌شود؟
پاسخ: طبق اعلام نایب‌رئیس مجلس، دولت تا پایان آبان‌ماه ۱۴۰۴ فرصت دارد کالابرگ الکترونیکی را برای دهک‌های اول تا پنجم اجرا کند. در غیر این صورت، مجلس گزارش نظارتی از تخلف دولت ارائه خواهد داد.
منابع خبری معتبر
-
خبرگزاری مهر
https://www.mehrnews.com -
خبرگزاری ایرنا
https://www.irna.ir/service/economy -
خبرگزاری تسنیم
https://www.tasnimnews.com/fa/economy
دیدگاه تان را بنویسید