درآمد آزاد شده از حذف یارانه نقدی کجا می‎رود؟

خبرگزاری تسنیم: با توجه به تحقق ۹۷ درصدی درآمد‌های پیش بینی شده برای سازمان هدفمندی یارانه‌ها در دولت روحانی و آیین نامه اجرایی امسال تبصره هدفمندی، درآمد امسال این سازمان حدود ۴۰ تا ۴۴ هزار میلیارد تومان خواهد بود و کمیسیون تلفیق باید تکلیف ۳ تا ۷ هزار میلیارد تومانی منابع آزاد شده از محل کاهش بودجه یارانه نقدی در سال آینده را مشخص کند. براساس تبصره ۱۴ لایحه بودجه ۹۷ که اخیرا بخش درآمدی آن به تصویب کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی رسیده است، قرار است مصارف سازمان هدفمندی یارانه‌ها در سال آینده با کاهش ۱۱ هزار میلیارد تومانی نسبت به تبصره ۱۴ لایحه بودجه امسال به ۳۷ هزار میلیارد تومان کاهش یابد. یکی از سوالات مهم مطرح شده درباره این موضوع که هم در لایحه بودجه دولت و هم در مصوبه کمیسیون تلفیق مجلس بدون پاسخ مانده است، سرنوشت بخشی از درآمد‌های سازمان هدفمندی یارانه‌ها است که بخاطر کاهش ۱۰ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی یارانه نقدی در لایحه بودجه سال آینده نسبت به قانون بودجه امسال حاصل خواهد شد. با توجه به آیین نامه اجرایی تبصره ۱۴ قانون بودجه ۹۶ که اوایل دی ماه به تصویب هیئت دولت رسید و ابلاغ گردید و همچنین روند اجرایی آیین نامه اجرایی تبصره هدفمندی در قوانین بودجه سال‌های ۹۳ تا ۹۵، منابع آزاد شده از محل کاهش قابل توجه بودجه یارانه نقدی، حدود ۳ تا ۷ هزار میلیارد تومان پیش بینی می‌شود. ماجرا از این قرارست که تکلیف منابع اختصاص یافته به سازمان هدفمندی یارانه‌ها در دولت روحانی از محل درآمد‌های ناشی از فروش داخلی حامل‌های انرژی، در قالب آیین نامه اجرایی تبصره هدفمندی در قوانین بودجه سال‌های اخیر به صورت شفاف مشخص شده است و این دولت پایبندی زیادی به رعایت این آیین نامه اجرایی داشته است. در واقع، مقایسه درآمد پیش بینی شده سازمان هدفمندی از محل فروش داخلی حامل‌های انرژی در قالب آیین نامه اجرایی تبصره هدفمندی در قوانین بودجه سال‌های ۹۳ تا ۹۵ (تبصره ۲۱ قانون بودجه ۹۳، تبصره ۲۰ قانون بودجه ۹۴ و تبصره ۱۴ قانون بودجه ۹۵) با درآمد‌های تحقق یافته این سازمان از این محل در این دوره زمانی (جدول ۱) نشان می‌دهد که درصد تحقق این پیش بینی ها، به طور متوسط ۹۷ درصد بوده است. جدول ۱-درآمد پیش بینی شده و تحقق یافته سازمان هدفمندی یارانه‌ها از محل فروش داخلی حامل‌های انرژی در سال‌های ۹۲ تا ۹۵ (میلیارد تومان)

(۱): براساس آیین نامه اجرایی تبصره ۱۴ قانون بودجه ۹۵ (مصوبه هیئت دولت در تاریخ ۲۸ شهریورماه)، سهم سازمان هدفمند سازی یارانه‌ها از این محل ۲۲۰۰ میلیارد تومان بوده است، اما در قالب اصلاحیه این آیین نامه (مصوبه هیئت دولت در تاریخ ۱۸ اسفندماه)، سهم این سازمان از محل فروش برق به ۱۵۰۰ میلیارد تومان کاهش یافت. (۲): در آیین نامه‌های اجرایی تبصره هدفمندی قوانین بودجه سال‌های ۹۳ تا ۹۵، مبلغی بابت فروش آب تعیین نشده و صرفا به واریز ۱۰ ریال به ازای فروش هر متر مکعب آب بابت سهم هدفمندسازی یارانه‌ها اشاره شده است. با توجه به روند اجرا شدن آیین نامه اجرایی تبصره هدفمندی در قوانین بودجه سال‌های ۹۳ تا ۹۵ به جرات می‌توان پیش بینی کرد که آیین نامه اجرایی تبصره این موضوع در قانون بودجه امسال (تبصره ۱۴) هم تا حدود زیادی تحقق پیدا خواهد کرد. براساس این آیین نامه اجرایی که اوایل دی ماه به تصویب هیئت دولت رسید و ابلاغ گردید، درآمد پیش بینی شده برای سازمان هدفمندی یارانه‌ها از محل فروش داخلی حامل‌های انرژی در سال جاری، ۴۴ هزار و ۱۵۴ میلیارد تومان است. جدول ۲-درآمد پیش بینی شده سازمان هدفمندی یارانه‌ها از محل فروش داخلی حامل‌های انرژی در سال ۹۶ (میلیارد تومان)

با توجه به آنچه گفته شد، میزان درآمد تحقق یافته سازمان هدفمندی یارانه‌ها در سال جاری در سه سناریو خوش بینانه (تحقق ۱۰۰ درصدی)، واقع بینانه (تحقق ۹۷ درصدی) و بدبینانه (تحقق ۹۰ درصدی)، به ترتیب ۴۴ هزار و ۱۵۴ میلیارد تومان، ۴۲ هزار و ۸۲۹ میلیارد تومان و نهایتا ۳۹ هزار و ۷۳۸ میلیارد تومان تخمین زده می‌شود؛ بنابراین با توجه به اینکه مصارف سازمان هدفمندی یارانه‌ها در سال آینده به ۳۷ هزار میلیارد تومان کاهش یافته است، انتظار می‌رود کمیسیون تلفیق مجلس تکلیف حدود ۳ تا ۷ هزار میلیارد تومان درآمد ایجاد شده از محل کاهش شدید بودجه یارانه نقدی در سال آینده را مشخص کند. البته بهترین راه حل این کمیسیون برای برطرف شدن تمامی سوالات و ابهامات مطرح درباره منابع و مصارف هدفمندی یارانه ها، اجرای بند «ب» ماده ۳۹ قانون برنامه ششم توسعه مبنی بر شفاف سازی منابع و مصارف هدفمندی یارانه‌ها در جریان بررسی تبصره ۱۴ لایحه بودجه ۹۷ است.