تونی بلر گزینه آمریکا برای پاک‌سازی غزه /مجرم به منطقه بازمی‌گردد؟

صبح نو نوشت: «وال استریت ژورنال» گزارش داده است که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، بلر را برای هدایت نهادی بین‌المللی تحت حمایت سازمان ملل متحد در نظر گرفته که قرار است اداره غزه را برای چند سال بر عهده گیرد. این نهاد، متشکل از تکنوکرات‌های فلسطینی و با پشتیبانی یک نیروی حافظ صلح به رهبری کشورهای عربی، تا زمان انتقال کامل کنترل به فلسطینی‌ها فعالیت خواهد کرد. مقامات کاخ سفید تأکید کرده‌اند که این طرح یکی از چندین پیشنهاد در دست بررسی است و با چالش‌های بزرگی از جمله جلب حمایت «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، و رهبران حماس مواجه است. با این حال، تحلیلگران معتقدند این طرح به دلیل حمایت برخی کشورهای عربی، رهبران فلسطینی و شخص ترامپ، شانس موفقیت بیشتری نسبت به سایر طرح‌ها دارد.

ناین طرح ثابت می‌کند که رژیم صهیونیستی با پشتوانه آمریکا مشغول پاکسازی غزه است. پیش از این ترامپ از طرح خود برای اخراج ساکنان غزه و آواره‌کردن آنها در کشور‌های دیگر پرده برداشته بود. ترامپ گفته بود: «چیز زیادی در نوار غزه باقی نمانده و این مکان ناامن و ناسالم است. ما در خاورمیانه پول کافی برای بازسازی غزه داریم. خاورمیانه این پول را دارد که بتواند مکان‌هایی برای ساکنان غزه بسازد.» او با پیشنهاد اخراج فلطین به مصر و اردن مدعی شد: « غزه محلی برای زندگی نیست. فلسطینیان جایگزین دیگری ندارند.» ترامپ این را هم گفت که «اگر لازم باشد، ایالات متحده با نیرو‌های خود نوار غزه را تصرف خواهد کرد.»

اظهارات ترامپ بیانگر آن است که او قصد دارد غزه را تحت کنترل خود درآورد و جمعیت فلسطینی آن به کشور‌های همسایه منتقل کند و حالا حاکم جدید غزه را هم تعیین کرده است. هرچند که وقتی ترامپ موضوع حضور نظامی آمریکا در غزه و کوچاندن مردم غزه را مطرح کرد لبخند بر لبان نتانیاهو نقش بست اما شاید الان با مشخص شدن گزینه ترامپ برای اداره غزه لبخند از لبانش برود.

واکنش صهیونیست‌ها چه خواهد بود؟

شاید ترامپ هم متوجه شده است که اگر بخواهد بدون دردسر طرح خود را پیش ببرد و رضایت سران کشورهای منفعل و بی‌خاصیت عرب را بگیرد، باید روی گزینه‌ای غیر از نتانیاهو و صهیونیست‌ها که به مجرمان جنگی در جهان شناخته شده‌اند، حساب باز کند. همچنانکه سخنان اخیر ترامپ مبنی بر جلوگیری از اقدام رژیم صهیونیستی برای الحاق و اعمال حاکمیت بر کرانه باختری واکنش‌ تند مقامات اسرائیلی را برانگیخته است. برهمین اساس، «زوی سوخوت» عضو کنست (پارلمان رژیم صهیونیستی) از حزب «صهیونیسم مذهبی» در شبکه «ایکس» (توییتر سابق) نوشت: «حاکمیت قوم یهود به هیچ عامل خارجی وابسته نیست؛ هر چقدر هم که این عامل با اسرائیل از در دوستی و محبت برخورد کند.» وی مدعی شد که «در مواجهه با به رسمیت شناختن دیوانه‌وار یک کشور فلسطینی توسط کشورهای اروپایی، حاکمیت باید بر یهودا و سامریه (کرانه باختری) از همین الان اعمال شود.» «دن ایلوز» نماینده کنست از حزب لیکود نیز افزود: «اعمال حاکمیت، تصمیمی است که فقط قوم یهود باید بگیرد؛ هیچ نهاد بین‌المللی، حتی اگر یک دوست بزرگ و عزیز باشد، نمی‌تواند به ما دیکته کند که چگونه رفتار کنیم.»

غزه؛ حق مسلم فلسطینیان

البته قطعا این طرح ترامپ با مخالفت صهیونیست‌ها مواجه خواهد شد اما آنچه که مهم است تصمیم گیری برای مردمی است که غزه حق مسلم آنهاست و چه ترامپ، چه صهیونیست و حتی سازمان ملل حق تصمیم گیری برای فلسطینیان را ندارد.

تونی بلر، کیست؟

اما تونی بلر، کیست؟ او نخست‌وزیر اسبق انگلیس، که نقش کلیدی در توافق صلح تاریخی ایرلند شمالی در سال ۱۹۹۸ داشت، اکنون به‌عنوان گزینه‌ای برای مدیریت غزه پس از جنگ مطرح شده است. البته در کارنامه او همراهی با حمله غیرقانونی آمریکا به عراق نیز دیده می‌شود. 

در دوم ماه می ۱۹۹۷، تونی بلر با یک پیروزی قاطع و تاریخی در انتخابات عمومی، به ۱۸ سال حکومت حزب محافظه‌کار پایان داد و نخست‌وزیر بریتانیا شد. شاید یکی از بزرگترین دستاورد‌های داخلی تونی بلر، نقش کلیدی او در مذاکرات صلح ایرلند شمالی بود که به امضای «پیمان جمعه نیک» منجر شد. او تنها رهبر حزب کارگر است که توانسته سه پیروزی متوالی در انتخابات عمومی کسب کند و تا سال ۲۰۰۷ در این سمت باقی ماند. دوران نخست‌وزیری بلر با یک سیاست خارجی مداخله‌جویانه گره خورده است. او در شش سال اول حکومت خود، پنج بار نیرو‌های بریتانیایی را به جنگ فرستاد که بیش از هر نخست‌وزیر دیگری در تاریخ بریتانیا است. این مداخلات نظامی شامل کوزوو در سال ۱۹۹۹، سیرالئون در سال ۲۰۰۰، افغانستان در سال ۲۰۰۱ و دو بار عراق در سال‌های ۱۹۹۸ و ۲۰۰۳ بود.

پس از حملات ۱۱ سپتامبر، تونی بلر به یکی از قوی‌ترین حامیان سیاست خارجی جورج دبلیو بوش، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، تبدیل شد. او بریتانیا را در تهاجم به افغانستان در سال ۲۰۰۱ و سپس تهاجم به عراق در سال ۲۰۰۳ مشارکت داد. تصمیم برای حمله به عراق، که بر اساس اطلاعات نادرست مبنی بر وجود سلاح‌های کشتار جمعی در رژیم صدام حسین گرفته شد، به شدت جنجال‌برانگیز بود. این جنگ با مخالفت گسترده عمومی و رأی مخالف ۱۳۹ نماینده از حزب خود بلر رو‌به‌رو شد و محبوبیت او را به شدت کاهش داد. گزارش کمیته تحقیق «چیلکات» در سال ۲۰۱۶، ارزیابی افشاگرانه‌ای از نقش بلر در این جنگ ارائه داد.

بلافاصله پس از استعفا از سمت نخست‌وزیری در ۲۷ ژوئن ۲۰۰۷، تونی بلر به عنوان فرستاده ویژه «کمیته چهارجانبه صلح خاورمیانه»، متشکل از سازمان ملل، اتحادیه اروپا، آمریکا و روسیه منصوب شد. او این سمت را تا سال ۲۰۱۵ بر عهده داشت که هدف آن کمک به توسعه اقتصاد و نهاد‌های فلسطینی برای زمینه‌سازی تشکیل یک دولت فلسطینی بود.

پس از ترک قدرت، او وارد بخش خصوصی شد و سمت‌های مشاوره‌ای در شرکت‌های بزرگی مانند جی‌پی مورگان چیس پذیرفت و به یکی از پردرآمدترین سخنرانان جهان تبدیل شد. در سال ۲۰۱۶، او «موسسه تونی بلر برای تغییر جهانی» را تأسیس کرد و اکنون به عنوان رئیس اجرایی آن فعالیت می‌کند. فعالیت‌های او پس از دوران نخست‌وزیری نیز خالی از حاشیه نبوده و او با اتهاماتی مبنی بر جنایات جنگی و تضاد منافع میان نقش‌های دیپلماتیک و فعالیت‌های تجاری‌اش مواجه بوده است. به هر حال نام تونی بلر برای همیشه با جنگ عراق پیوند خورده؛ واقعیتی که هرگونه نقش او در آینده خاورمیانه، از جمله در غزه، را به موضوعی حساس و پربحث بدل می‌کند.

واکنش کاربران: مجرم جنگی به منطقه برگردد

کاربران خارجی در واکنش به انتشار اخباری مبنی بر مدیریت موقت غزه توسط تونی بلر در دوران پسا‌جنگ، تصریح کرده‌اند که قرار است «مجرم جنگی به منطقه برگردد». کاربران توانایی‌های بلر را به سُخره گرفته و به طنز این سؤال‌ و جواب را مطرح کرده‌اند: «آقای بلر، صلاحیت شما برای برعهده گرفتن یک نقش مهم در حکمرانی خاورمیانه چیست؟ من با خاورمیانه آشنا هستم، چون آن را بمباران کرده‌ام.»

چرا بلر؟ چون شیطان در دسترس نیست!

کاربر دیگری بخشی از یک مصاحبه را منتشر کرده که در آن این سؤال مطرح می‌شود که تونی بلر قرار است مدیریت غزه را بر عهده بگیرد و طرف مقابل این پاسخ را می‌دهد: «بله، چون شیطان در دسترس نبوده.» این کاربر اضافه کرده که بلر، بعد از شیطان، دومین گزینهٔ آمریکا بوده است.»

چه کسی بهتر از جنایتکار جنگی؟!

یک فعال مجازی نیز نوشت: «وقتی غزه از جنایات جنگی غرق خون شده است، چه کسی بهتر از جنایتکار جنگی، تونی بلر، می‌تواند بر اجرای «راه‌حل نهایی» نظارت کند؟»

کاربر دیگری نوشت: «هرگز فراموش نکنید که بلر در عراق چه کرد. این برای بریتانیا کاملاً شرم‌آور و ننگ‌آور است.»

بر اساس گزارش وال‌استریت ژورنال، آمریکا در نظر دارد بلر را برای مدت چندین سال برای اداره نهادی با عنوان «ادارهٔ انتقالی بین‌المللی غزه» منصوب کند. رابطه خوب بلر و ترامپ و همچنین سابقه همراهی این سیاستمدار با خواسته‌های آمریکا در حمله به عراق، یکی از مهم‌ترین دلایل این انتخاب عنوان شده است.

صبح نو