تکریم قیصر در لندن

*هم تازه رویم هم خجل هم شادمان هم تنگدل کز عهده بیرون آمدن نتوانم این انعام را هم تازه رویم که رودرروی هموطنان عزیز و قدردان و ادب شناس و هنر دوستم ایستاده ام و توفیق دارم گفتگو دارم وهم تنگدل که بمناسبت درگذشت یکی از بزرگترین شعرای معاصر کشورم این توفیق برایم حاصل شده است. *برای حقیر بسیار دشوار است که در ماتم جانگزای فرو افتادن سرو سبز و تناوری که رنگ و رونق بوستان معطر شعر و ادبیات معاصر در سه دهه اخیر بود سخن بگویم خصوصا که شانه های لطیف اهل هنر و ادب هنوز زیربار سنگین فرود این فاجعه خمیده است ولی امیدوارم که در این مجال بتوانم به وجوهی از شخصیت متضلع ایشان اشاراتی داشته باشم. *وجه اول:دلبستگی و در هم تنیدگی افکار و اشعار او با ایران اسلامی و مردمان پاکنهاد آن است.قیصر امین پور در زمره متعهد ترین ،ایرانی ترین ومردمی ترین شعرای معاصر بود. *اشعار و آثار قیصر امین پور بترتیب سرودن و نگاشته شدن نمایشگاه گویائی است از آنچه بر ملّت نجیب ایران در سه دهه اخیر رفته است. *قیصر امین پور در دفاع مقدس همه دارائی فکری ،فرهنگی و هنری خود را در خدمت انقلاب و مردم قرار داد.مشهور ترین اشعاری که بر روی در ودیوار شهرهای کشور و سنگرهای رزمندگان اسلام نقش می بست اشعار این شاعر مردمی ومتعهد بود: زمین گوئی غمی بنهفته دارد سخن ها در دهان ناگفته دارد زهر چشمش هزاران چشمه جوشید که در دل صد شهید خفته دارد من و تو با ددان در جنگ بودیم از این زندان تن دلتنگ بودیم دلم همرنگ زخم سینه ات شد که ما در دوستی یکرنگ بودیم *پس میتوان ادعا کرد یکی از مهمترین مؤّلفه های شخصیت ادبی و هنری مرحوم امین پور همراهی با مردم بود.با درد های مردم درد کشید و با خنده های آنها خندید و از این رو ست که می توان گفت اشعار امین پور آئینه تمام نمای قامت بلند آرمانها و آرزوهای ملّت مسلمان ایران بود. و شاید اکنون بتوان پی برد که چرا مقام معظم رهبری از او بعنوان یکی از رویش های مبارک انقلاب در پیام خود یاد و تجلیل کردند. *اکنون که سخن از درد بمیان آمد حیف است که از شعر پر رمز وراز "درد وار ه ها" که در زمره بهترین اشعار مرحوم امین پور است بی توجه بگذریم: درد های من جامه نیستند تا زتن در آورم چامه و چکامه نیستند تا به رشته سخن درآورم نعره نیستند تا زنای جان بر آورم دردهای من نگفتنی دردهای من نهفتنی است…………..(تا پایان خوانده شد) *وجه دیگر اشعار امین پور لطافتی است که در اشعار آسمانی او موج میزند و انعکاسی از روح سیال و لطیف و ملکوتی او ست.از عالم عارفی شنیدم که می فرمود:"شعر خوب و الهامبخش مرتبه ای از مراتب وحی است".خداوند این مظروف پاک را در ظرف پاک قرار می دهد و جام دل مرحوم امین پور آنقدر مطهر بود که مظروف الهامات قدسی در این ظرف پاک پیشکش جانهای مستعد و مشتاق شود. *سالها بود که در شعرای معاصر و خلّاق کمتر کسی توانسته بود عطش اهل معنی و دقائق را با اشتهای مردم عامی توأمان سیراب و سیر کند.مرحوم قیصر امین پور از نادر شعرائی بود که با سحر کلامش و اخلاص و دانائی اش توانست به این توفیق مهم دست یابد. شعر" گفتگوی غنچه و گل" از جمله این نمونه هاست: غنچه با دل شکسته گفت : زندگی لب ز خنده بستن است/ گوشه ای درون خود نشستن است/گل به خنده گفت زندگی شکفتن است/با زبان سبز راز گفتن است/گفتگوی غنچه و گل از درون باغچه /باز هم بگوش می رسد/تو چه فکر می کنی؟/کدامیک درست گفته اند؟/من که فکر می کنم/گل به راز زندگی اشازه کرده است/هر چه باشد او گل است/ گل یکی دوپیرهن بیشتر زغنچه پاره کرده است. از این شعر لطیف هم اهل ظرافت و دقائق خصوصا از این تعبیر شگرف "هر چه باشد او گل است/گل یکی دو پیرهن بیشتر زغنچه پاره کرده است" لذت می برند و هم یک فرد عامی و کم سواد( از نظر ادبی) از مجموعه این شعر به تصویر و تعریف لطیف و امید بخشی از زندگی دست می یابد. *من به وجه دیگر شخصیت مرحوم امین پور از دریچه و دروازه کلام معصومین (ع) وارد می شوم که فرمودند هر کس در امری از امور مردم "فتح باب کند و در این فتح باب با دانائی و ملاحظه همه جوانب وارد شود "و نظر فیه"، برای این فرد نزد خدای تبارک و تعالی حقی است که او را در بهشت وارد کند و در روزی که قدم ها می لرزد به او ثبات قدم می بخشد".مرحوم امین پور در زمره کسانی بود که هم در حوزه های مختلفی فتح باب کرد وهم انقدر در این امور عالمانه وارد شد که آزمون های او به جای تبدیل به خطا بعضا تبدیل به مرجع شد ! *در حوزه شعر نوجوان تألیفات او در زمره بهترین هاست و خصوصا دو کتاب "بقول پرستو" و "مثل چشمه مثل رود" آثاری تأثیر گذار در این عرصه محسوب می شوند. در ترانه سرائی وقتی وارد شد تصنیف "نیلوفرانه " او با صدای افتخاری از افتخارات تصنیف و ترانه سرائی بعد از انقلاب شد.در حوزه تحقیق و تدریس با حضور موثر در فرهنگستان زبان و ادب فارسی و نیز تدریس در دانشگا ه های تهران و الزهرا در کسوت یک استاد دانشگاه جلوه گری کرد. در حوزه اجرائی، تأسیس "خانه شاعران ایران" و "دفتر شعر جوان" که از نظر تنوع فعالیتها و خصوصا توجه به نقاط فراموش شده در ادبیات و هنرمعاصر، مانند برگزاری سفرهای شاعرانه و برگزاری دوره های منظم آموزشی و اعطای جایزه کتاب سال شعر نوجوان، منشأ خدمات بسیاری بوده، از بدائع اوست.همچنانکه سردبیری مجله ارزشمند" سروش نوجوان" نیز نشان دیگری از گستردگی حوزه مجاهدت های آن مرحوم است. *فراموش نکنیم که او در 8-7 سال اخیر دائما درگیر بیماری ای مزمن و نفس گیر بود.یک پای قیصر در خانه بود و یک پای او در بیمارستان..... امین پور در سالهای اخیر خصوصا خیلی رنج کشید ،شاید بهمین دلیل هم درد مردم را خوب درک می کرد و در اشعارش هم این درد شناسی موج می زد. "شعاع درد مرا ضرب در عذاب کنید مگر مساحت رنج مرا حساب کنید" آنوقت ببینید این چه کارخانه اعجاب انگیزی است که INPUTآن درد ورنج و عذاب و دیالیز و تصادفی وحشتناک و بیمارستان و بستری است و OUTPUT آن غزل است آنهم چه غزلی؟ "سراپا اگر زرد و پژمرده ایم ولی دل به پائیز نسپرده ایم چو گلدان خالی لب پنجره پر از خاطرات ترک خورده ایم اگر دل دلیل است آورده ایم اگر داغ شرط است ما برده ایم اگر دشنه دشمنان گردنیم وگر خنجر دوستان گرده ایم گواهی بخواهید اینک گواه همین زخم هائی که نشمرده ایم دلی سربلند و سری سر بزیر ازاین دست عمری به سر برده ایم.... که از نظر من این شعر تصویری از شخصیت خود مرحوم امین پور است. *آخرین نکته ای که در خصوص شخصیت مرحوم امین پور به آن می توان اشاره کرد اخلاق خوش ،فروتنی و توجه و تعامل او با نسل جوان بود.متأسفانه این رسم شایع در بعضی محافل علمی ما وجود دارد که اشخاصی که در هر رشته ای مشهور و تبدیل به مرجع می شوند تعاملشان با نسل جوان بطور جدّی دچار آسیب میشود ولی قیصر اینگونه نبود.او وقتی یک شاعر جوان از یک خوابگاه دانشجوئی برای اویک پیام می گذاشت که می خواهد شعری برای او بخواند تا اصلاحش کند امین پور او را پرسان پرسان پیدا می کرد و شعر او را می شنید. گفتم تعامل با نسل جوان یاد مرحوم استاد مهرداد اوستا افتادم که او هم علیرغم اینکه از نوادر دوران بود تا دم واپسین حیات راهنمائی دلسوز و مشوقی پیگیر برای شاعران جوان بود و حتی شنیدم که در حال تصحیح شعر یکی از شاعران جوان این مرز وبوم هنر پرور روح ملکوتی اش به عالم بالا پر کشید. *دکتر امین پور هم تا آخرین لحظات عمر کم طول اما پر عرضش از جوانان غافل نبود و در آخرین کنگره شعر جوان با تنی رنجور و نحیف با گیسوانی سفید نشست و شعر جوانان را شنید و نقد کرد.و چه زود برف پیری بر بام امین پور نشسته بود! "در برگریز درد لگد کوب می شوی سروی ولی تکیده تر از چوب می شوی با گیسوان سربی و آن چهره صبور داری شبیه حضرت ایوب می شوی قانون عشق سوختن است و بقدر درد محبوب آستانه محبوب می شوی * *پایان بخش حرفهای ناتمامم، شعری از سروده های نا چیز حقیر بود که تقدیم به روح بلند آن یار سفر کرده شد: "ای با صفا چو صبح بهاران سفر بخیر ای بی ریا چو نم نم باران سفر بخیر ای نقش بند خاطر امّید وار من در کوچه باغ و دشت و بیابان سفر بخیر ای خوشترین شروع کتاب قطور عشق زیباترین نتیجه و پایان سفر بخیر ای چلچراغ خلوت شبهای تار من در ماتم عزیمت یاران سفر بخیر ای همچو گرد در پی ات افتاده قلب من از من بسان باد گریزان سفر بخیر تو میروی و خیزش آه است و سیل اشک بعد از فرونشستن طوفان سفر بخیر